Ở tập podcast đã phát sóng trong mùa 1 của series Làm Podcast: Show format, bố cục podcast và tần suất ra tập mới mình đã phân chia các format theo cách thực hiện chúng. Nhưng với show format trong ngành podcast, chúng ta cũng có thể phân chia nó theo ngành/chủ đề – categories. Và trong bài viết này mình sẽ giới thiệu một số format trong một vài chủ đề. Mong rằng chúng sẽ là những gợi ý cho bạn để thực hiện podcast.
Podcast trong ngành giáo dục
Chủ đề giáo dục nghe tưởng chừng như có vẻ buồn chán, nhưng có rất nhiều kênh podcasts trong nhóm này trên Apple podcast lại nằm trong top những show nổi bật. Có thể kể đến như The Marie Forleo podcast, The Jordan Harbinger Show (Apple’s best in 2018) và các podcasts của nhà TED như Ted talks daily. Vì những hạng mục con (sub-categories) của nhóm Giáo dục này bao gồm có
- How-to,
- self-help,
- courses,
- Language learning
nên chắc chắn là nó sẽ rất đa dạng về chủ đề và thu hút nhiều người nghe.
Thêm nữa, các trường Đại học cũng bắt đầu sử dụng podcast trong chương trình giảng dạy. Ở trường hợp đó, các format được dùng phổ biến là nội dung bài giảng được đưa thành podcast, hoặc các ý tưởng được đưa ra trao đổi, như vậy sẽ đảm bảo thêm tương tác và các góc nhìn khác cho sinh viên. Có thể lấy ví dụ như Futuremakers của Oxford University, With a Side of knowledge từ University of Notre Dame.
Bản thân mình cũng nghe 1 số kênh podcast để học các đoạn hội thoại khi học tiếng Đức. Nếu như giờ chẳng mấy ai có đầu đọc CD thì podcast cũng là một cách để học ngoại ngữ. Đặc biệt trong thời gian Covid căng thẳng, học sinh phải học ở nhà nhiều hơn thì sự tiện lợi của podcast lại càng rõ.
Mình đã dụ một người bạn dạy IELTS làm podcast vì nghĩ ra một số format để bạn có thể giúp học sinh chủ động hơn trong việc học. Khi làm Mùa 1 của Làm Podcast mình cũng đặt cậu ấy trong tâm trí, thậm chí còn tính làm một tập mà mình tư vấn bạn về format nào phù hợp cho trường hợp của bạn để người nghe trải nghiệm một quá trình động não tìm ra một format phù hợp. Tuy nhiên cậu bạn ấy lại chưa tin vào podcast bằng Youtube. Nếu bạn là người làm trong giáo dục, đặc biệt là dạy ngoại ngữ và muốn thử với podcast thì có thể liên hệ với mình nếu cần tư vấn về format nhé!
Nghệ thuật
Âm nhạc
Gần đây có show podcast của nghệ sĩ mình yêu thích là Ludovico Einaudi đã lọt top New and Noteworthy. Format của show cũng rất đặc biệt và sản xuất chắc chắn cũng hơi phức tạp hơn nhưng rất đáng để tham khảo. Một show dạng kể chuyện bởi một giọng đọc trên nền nhạc piano của Ludovico, kết hợp với dạng tư liệu.
Đài phát thanh báo chí
This American Life cũng thuộc nhóm Nghệ thuật này. Cảm nhận về format của show thì khá giống với khi nghe một đài phát thanh, một dạng báo chí tường thuật (narrative journalism).
Với dạng show như vâỵ thì cần một tài nguyên media rất lớn để dẫn dắt thông tin, kèm việc sử dụng âm nhạc để nhấn mạnh các tình tiết và gây cảm xúc tới người nghe.
Thơ ca
Gần đây mình có nghe podcast của nhà thơ Morgan Harper Nichols. Podcast chỉ chưa tới 10 phút, có tập chỉ có 3 phút vì đơn giản là đọc những bài thơ của bà. Format này cũng hợp với những người viết để chia sẻ nội dung của mình tới nhiều người hơn và qua giọng đọc của tác giả thì người nghe cũng có thể cảm nhận được sắc thái của những sáng tác này.
Podcast Hài – Comedy
Chắc chắn nhu cầu người nghe phải cao thế nào mà chủ đề này mới đứng hẳn một danh mục trên Apple podcasts. Những podcast chủ đề này có thể chia làm 3 nhóm formats:
- Hài ứng biến (Improv) ví dụ: Podcast Minute talkshow;
- Phỏng vấn: Life is short with Justin Long, Armchair Expert with Dax Shepard, Good for you Whitney Cummings
- Stand-up: Stand-up with Tom Thakka
Podcast trong nhóm này thường khá thoải mái với các từ đệm nên khi đăng tải podcast, chúng ta cần nhớ đặt Explicit để các podcast app lọc ra nội dung không phù hợp cho trẻ em nhé!
Thư giãn
Bạn nhớ một rộ trào lưu ASMR trên Youtube chứ? Mình nghĩ podcast phù hợp hơn với những nội dung này vì tính chất đặc trưng của nó là cảm nhận bằng đôi tai 😀
Ngoài ra mình cũng thích nghe những podcast thiền thuộc danh mục ‘mental health’. Bạn có thể nghe thử Daily Meditation podcast của Mary Meckley đã có hơn 2000 tập
Podcast porn, Erotic podcast (podcast dạng khiêu dâm)
Những show dạng này thường dùng format ASMR và chắc hẳn podcast sẽ là một hình thức … kín đáo để đắm chìm vào những nội dung này rồi.
Ngoài ra, có thể vẫn còn những format khác trong nội dung này, nhưng mình cũng mới chỉ biết tới trend podcast này qua một số quảng cáo và chúng thường ở dạng premium: phải trả subscription để nghe nên không có nhiều thông tin để viết về nó.
Format sẽ giúp cho show của mình trở nên khác biệt và cũng có tác dụng giúp chúng ta định hình quá trình sản xuất của mình. Còn nhiều format podcast khác mang tính sáng tạo mà mình có thể bỏ qua, nên nếu bạn ấn tượng với một format của show nào thì comment bên dưới cho mình nghe thử và tổng hợp trong những bài viết sau nhé! Happy podcasting!
2 comments